ပီႈၼွင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုပ်ႇလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ

1/9/2017  ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး

ဝၼ်းထိ 30 လိူၼ်ထူၼ်ႈ 8 ပီ 2017 ၼီႈ  ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းပၢႆ  ၽူႈတၢင်တူဝ် ပၢင်ပၢႆႈၽေးလႅၼ်လိၼ်တႆးထႆး ဢိၵ်ႇတင်း ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးၶဝ် လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၵႂႃႇတီႈ ႁွင်ႈပၢင်ၵုမ် ထၢၼ်ထႃႇၼပၢႆးသၢႆႊၵၢၼ်မိူင်း ( Facultry of Political Science  ) ၸၼ်ႉၸွမ်လူင်ၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆးသေယဝ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းတႃႇတေ သိုပ်ႇလႆႈတၢင်း ၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်တႃႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမိူင်းတႆး မွၵ်ႈ 6 ႁဵင်ပၢႆ ။

တီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၽူႈတၢင်တူဝ် ပၢင်ပၢႆႈၽေးၶဝ် လႆႈသပ်းလႅင်းၼႄ ၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉပိုၼ်းဝၼ်းလင် လွင်ႈလႆႈမီးမႃး ပၢင်ပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၊ လွင်ႈဝႃႈ ပူၼ်ႉမႃး မွၵ်ႈသၢဝ်းပီပၢႆ တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိုဝ်ၼႂ်းၵႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ တပ်ႉမၢၼ်ႈၶဝ် ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းလေႃႇၶဝ်ႈမႃးမိူင်းတႆး ပၢႆလူလၢႆပေႉၵိၼ်ပႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၊ ဢႃးထမ်ႇမတဵၵ်းၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၶၢႆႉၼႃး ၊ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ဝၢၼ်ႈဢၼ်လႆႈၶၢႆႉ မီး ႁဵင် သီႇပၢၵ်ႇ ( 1400 ) ၊ ၵူၼ်းမိူင်း 3 သႅၼ်ပၢႆ လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈမႃးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆးထႆး ။

ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လႄႈ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း ၊ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ မႃးမီးၸွမ်း လႅၼ် လိၼ်တႆးထႆး၊ မႃးယူႇပဵၼ်မူႇပဵၼ်ယွမ်ႇသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ပၢင်သဝ်းတီႈပၢႆႈၽေး၊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တႄႉၸိုင် ပဵၼ်ပၢင်သဝ်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျေႃႇ ၊ ပၢင်သဝ်းၵွင်းမုင်ႈမိူင်း၊ ပၢင်သဝ်းလွႆတႆးလႅင်း ၊ ပၢင်သဝ်းလွႆသၢမ်သိပ်း၊ ပၢင်သဝ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၊ ပၢင်သဝ်းဝၢၼ်ႈလွႆလမ် တင်းသဵင်ႈ မီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 6 ႁဵင် 2 ပၢၵ်ႇပၢႆ ။

ၼၢင်းသႅင်ဢိင်ႇ ၶူးသွၼ် ၼႂ်း ပၢင်ပၢႆႈ​​ၽေးလွႆ​​ၵေႃႇဝၼ်း လၢတ်ႈၼႄၸုမ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်တႆးဝႃႈ - ၸိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ၵူႈပွၵ်ႈယၢမ်ႈလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မႃးတီႈ မုၵ်ႉၸုမ်း TBC ( The border Consortium )  ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ  ပီၼႆႉတႄႉ တေလႆႈတေႃႇထိုင် လိူၼ်ထူၼ်ႈ ၵဝ်ႈၵူၺ်း။ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ထူၼ်ႈ သိပ်း ၼႆႉၵႂႃႇ တေဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် သင်ထႅင်ႈယဝ်ႉ ။ တီႈၶဝ်ယူႇၼႆႉ တီႈၽုၵ်ႇၵိၼ်ၽုၵ်ႇ ယႅမ်ႉ ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ တေၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဝတ်ႉမီးဝႂ်သင် ၊ တေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း တင်းလင်ၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းပႆႇၵတ်းယဵၼ် ၊ ယင်းတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသေပၢႆဢမ်ႇၵႃး တီႈယူႇၵဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ တပ်ႉသိုၵ်း ဝ ၶဝ် သမ်ႉမႃးဢဝ်တီႈယူႇ ပၵ်းသဝ်းဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် ႁုထိုင်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ် လႄႈ ၸင်ႇလႆႈမႃးႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်း တီႈလိၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၼႆ။

ၸၢႆးပဵင်း  ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်  ပၢင်ပၢႆႈ​​ၽေးလွႆ​​ၵေႃႇဝၼ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄၸုမ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်တႆးဝႃႈ  ၸိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ လႆႈလုၵ်ႉတီႈမႆႈ ၶၢႆႉမႃးႁႃတီႈၵတ်း ။ ပေႃးသမ်ႉ လႆႈၺႃးပိူၼ်ႈတတ်းပႅတ်ႈ တၢင်းၵမ်ႉထႅမ် ၸိူင်ႉ ၼင်ႇၼႆၸိုင် မိူၼ်တင်း လႆႈႁႃးတၢင်းမႆႈ ႁုပ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ သွၼ်ႉသွင် ၊ တေမီး ပၼ်ႁႃတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉသေပၢႆဢမ်ႇၵႃး တေသိုပ်ႇလၢမ်းပဵၼ်မႃးထႅင်ႈ ပၼ်ႁႃ ပျသၼႃႇလွင်ႈပိူင်ၵူၼ်း ၊ ပၢႆးယူႇလီလႄႈ ပၢႆးပိင်ႇၺႃႇ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမိူဝ်းၼႃႈ ၼႆၶႃႈယဝ်ႈ ။  

ပီႈၼွင်ႉ ပၢင်ပၢႆႈၽေးၶဝ်တင်း 6 တီႈ ၼႆႉ  မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵေႃႈ လႆႈဢွၵ်ႇမႃးၼိူဝ်တၢင်း ၸုတုမ်ၵၼ်သေ ယုၵ်ႉၽႅၼ်ႇပၢႆႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုပ်ႇလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၊ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တိုင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈသိုၵ်းၼိူဝ်လိၼ်မိူင်းတႆး ၊ ယွၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆးလႆႈလွင်ႈငမ်း ယဵၼ်ဢၼ်တေႉ၊  ႁႂ်ႈလႆႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း ဢၼ်မီးမုၼ်သရေႇၼႃႈတႃ ၼႆၶႃႈယဝ်ႈ ။

ၼႂ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်လူင်ၵဵင်းမႆႇ မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ မီးၶူးသွၼ် ၸၼ်ႉၸွမ် ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်၊ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂၢၵ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ ၽူႈသူၼ်ၸႂ် လွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း တင်းသဵင်း မွၵ်ႈ ပၢၵ်ႇပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁပ်ႉႁုၸွမ်းယူႇၶႃႈယဝ်ႈ ။