ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတႆး ၸတ်းပၼ်ဝၼ်းၵိူတ်ႇပီၵွၼ်းသႅင် မေႃၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း

ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတႆးမူႇၸေႈ လႄႈ ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတႆး ဢိူင်ႇထုင်ႉမၢဝ်း ပဵၼ်ငဝ်ႈသေ ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းၵိူတ်ႇပီၵွၼ်းသႅင် ၽူႈမေႃႁွင်ႉၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 6 လႄႈ 7 လိူၼ်ထူၼ်ႈ 6 ပီ 2019 ၼီႈ တီႈဝတ်ႉၵျႂင်း ၼၼ်ႇတဝုၼ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။

တီႈပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ ပွတ်းၼႂ် မီးပၢင်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈသေ ပွတ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မီးပၢင်ႁွင်ႉၵႂၢမ်း မူၼ်ႈၸႂ် ၊ မီးၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၸၢႆးလၢဝ်သႂ် ၊ ၸၢႆးသႅင်ၸွမ်ၾႃႉ ၊ ၸၢႆးသႅင်ၸွမ်မၢဝ်း ၊ ၸၢႆးဢူးလၢႆး ၊ ၸၢႆးထႅၼ်ႈလႅဝ်း ၊ ၸၢႆးႁၢၼ်ၶိူဝ်းမၢဝ်း ၊ ၼၢင်းၼုမ်ႇမၢဝ်း ၊ ၼၢင်းသႅင်လိုၼ်းၶမ်း ၊ ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ ၊ ၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ် ၊ ၼၢင်းမူၺ်ၽွင် ၊ ၶေးလႃးမူဝ်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ မေႃၵႂၢမ်းလၢႆလၢႆၵေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်တင်းၽဵင်းၵႂၢမ်းၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ႁွင်ႉဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ မႃးႁွင်ႉမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ပၼ်။

ၸၢႆးတုမ်ႇၶၢဝ်ႇ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းတႆးမူႇၸေႈ လၢတ်ႈၼႄၸုမ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်တႆးဝႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇတေယုၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်း ၽူႈတႅမ်ႈၵႂၢမ်းလႄႈမေႃၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ၊ ႁွမ်းငိုၼ်း တၢင်းလူႇတႃႇၵမ်ႉထႅမ်ပၢႆးယူႇလီ မၼ်းၸၢႆးသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၼ် ပၢင်ပွႆးၼႆႉ ၼႆယဝ်ႈ ။

မေႃၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄၸုမ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်တႆးဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်ရေႃး ၵႃႇၵေႃႈ ႁၢႆၶႅၼ်းမႃး ၊ သမ်ႉမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈ မၼ်းမႃးမီးတီႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႈလႄႈ - ၶဝ်ၸင်ႇၸတ်းပၼ်ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၊ လႆႈႁၼ်ၸုမ်းပၢႆးမွၼ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းပၼ်ပၢင်ပွႆးလႄႈ ၸုမ်းသိူဝ်းဢမ်ႇမီးတီႈလၢတ်ႈ ၼႆယဝ်ႈ ။

မေႃၵႂၢမ်းၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ယင်းမီးၵႂၢမ်းၾၢၵ်ႇထိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်မိုတ်ႈသူင်ပၢႆးမွၼ်း ၽဵင်းၵႂၢမ်းၶဝ် ႁႂ်ႈဢဝ်ၸႂ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်းၶိူဝ်းပဵၼ်လၵ်းသေ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ ပူၼ်ႈတႃႇပၢႆးမွၼ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆး တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃး ၼႆယဝ်ႈ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ပိုၼ်းၵႅပ်ႈမၼ်းၸၢႆးသေ ၸဝ်ႈၶူးသုၶမ်း ( ပၢႆၵမ် ႁႅင်းသိူဝ်ၶႅင်-တၢင်ႉယၢၼ်း ) ၵဵပ်းတွမ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉ ပီၵွၼ်းၶမ်း ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးဝႃႈ -ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ ၶရိတ်ႉ 1947 ၼီႈ လိူၼ်ထူၼ်ႈ 2 ဝၼ်းထိ 18 တီႈဝဵင်း မူႇၸေႈ ၊ ၸိုဝ်ႈပေႃႈမႄႈပဵၼ် လုင်းပႃႉၶႅင်ႇ လႄႈ ပႃႈၼၢင်းဢေးၸိင်ႇ၊ မၼ်းၸၢႆး တင်ႇတႄႇႁွင်ႉၵႂၢမ်းတႆး ပိုၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းႁူင်းပွႆႇသဵင်ၵဵင်းႁၢႆး မိူင်းထႆး ၊ ၶႅပ်းၵႂၢမ်း ဢၼ်ၶပ်းၶိုင်ပိုၼ်ဢွၵ်ႇတင်းသဵင်ႈ မီးၽဵင်း ၵႂၢမ်းတႆး 40 ၶႅပ်းပၢႆ ၊ ၶႅပ်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ မီး 30 ပၢႆ ၊ မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵူၼ်းသဵင်လီသဵင်ဝၢၼ်သေပၢႆဢမ်ႇၵႃး မီးၼမ်ႉၵတ်ႉမေႃတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းၸွမ်း ၊ ၵႂၢမ်းဢၼ်ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်းတႅမ်ႈၼႆႉ မီးၵႂၢမ်းတႆး 200 ပၢႆ ၊ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ ၊ ယွၼ်ႉၼႆ မုၵ်ႉၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၸင်ႇလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈၶျႃးပၼ်သူးရၢင်းဝၼ်း ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းတႆး မိူဝ်ႈပီ ၶရိတ်ႉ 2008 ၼီႈၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႈ ။

ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ယၢမ်ႈတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်း ၼၢင်းမူဝ်းမူဝ်းဢေး ၊ ၼၢင်းမူၺ်ၼုမ်ႇၽွင် ၊ ၼၢင်းမွၵ်ႇၸၢမ်ၶမ်း ၊ ၼၢင်းလၢဝ်လၢဝ်ၶဝ်သေ မေးၼၢင်းၵေႃႉယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်ၶေးလႃးမူဝ်း ။ မေးၼၢင်းတင်းသဵင်ႈၵေႃႈပဵၼ်ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းသေ မီးလုၵ်ႈလၢင်း တင်းသဵင်ႈ 7 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႈ ။

Photo:Zaai Seng Zawm Fah
ယိၼ်းၸူမ်းၸဝ်ႈၶွင်ၶႅပ်းႁၢင်ႈ
ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး
08/06/2019